وەرگێڕان لە سویدییەوە، دیاکۆ هاشمی 2020-09-17 زمانەوانی چییە؟ زمانەوانی لە “پێوەندیگرتن” دەدوێت کە ڕەنگە گرنگترین و بەهێزترین تواناییی مرۆڤ بێت. لە زمانەوانیدا مرۆڤ لە بارەی زمانی مرۆڤی وەک دیاردەی گشتی – لە ڕووانگەی زانستییەوە، زانیاری وەردەگرێت. مرۆڤ لەوە دەکۆڵێتەوە کە زمانەکان چۆن پێک هاتوون، لە لێکچوون و جیاوازییەکانی نێوان زمانە جۆربەجۆرەکان دەکۆڵێتەوە، چ…
نووسەر: Diyako Hashemi
وەرگێڕان لە سویدییەوە، دیاکۆ هاشمی ڕێکەوت: 2020-08-31 جیاوازیی نێوان زمان و زار چییە؟ زار زمانە – لە پلەی یەکەمدا زمانی ئاخاوتن. زمانی ستاندارد ئەو شێوازەی زمانی سەرەکییە کە لە بۆنە فەرمییەکاندا بەکار دەهێنرێت کە بووەتە بنەمای زمانی نووسین. کام زارانە ئەمڕۆ وەک سویدی هەژمار دەکرێن لەڕاستیدا پێوەندییان بە بارودۆخە مێژوویی و سیاسییەکانەوە هەیە تا زمانییەکان. وشەی…
کێشەی دانانی زاراوەی زانستیی کوردی دیاکۆ هاشمی، 06-11-2013 زمانی کوردی لە بواری زاراوەسازیدا چالاک بووە و لە هەر سەردەمێکدا کاری خۆی تا ڕادەیەک کردووە، بێگومان ئەو ڕەوتە دەیتوانی زۆر باشتریش بچێتە پێشەوە، بەڵام کۆمەڵێ کێشە بەتایبەتی ڕووبەڕووی زمانی کوردی بوونەتەوە کە ڕەنگە هەندێ جیاوازیی تایبەتیی بە زمانی کوردی بەخشیبێت. دانانی زاراوەی زانستی لە زمانی کوردیدا بێ…
لەلایەن: دیاکۆ هاشمی بڵاوبوونەوە: 14-03-2020 (فۆنەتیک phonetics) چییە؟ وشەی (phone) واتە “دەنگ” وەکوو لە وشەی “مایکرۆفۆن”. (فۆنەتیک phonetics) واتە خوێندنەوە یان لێکۆڵینەوە و توێژینەوەی دەنگەکانی ئاخاوتن یان زمان، “دەنگناسی“. بۆ نیشانەهەڵدان (وصف describe)ی دەنگەکانی زمان، پێویستە بزانرێت (تاکەدەنگ individual sound) چییە و چۆن لەگەڵ دەنگەکانی تر جیا دەکرێتەوە. (ئاخافتەری زگماکی…
ئامادەکردنی: دیاکۆ هاشمی بڵاوکردنەوە: 2020-02-04 ڕوونکردنەوەیەک لەسەر نووسینی وشەی لێکدراو لەڕاستیدا وشەی لێکدراو دەبێت پێکەوە بنووسرێت، بەڵام هەندێک جار هەیە ئەگەر پێکەوە بنووسرێن ناشیرینییەکیان پێوە دیارە، هەر بۆیە کەم کەس خۆی لە قەرەی ئەو جۆرە نموونانە داوە. بۆ نموونە ئەگەر چاوێک لەم هۆنراوەیەی “نالی” بکەن: مل عەلەم، شیرین قەلەم، ئاهوو شکەم، مەیموون قەدەم / سم خڕ…
ڕۆژاوا نەک ڕۆژئاوا قرتاندنی (ئـ) هەمزە لە زمانی عەرەبییەوە وەرگیراوە و کورد تەنیا لە کاتێکدا بەکاری دەهێنێت کە نەهێڵێت دوو بزوێن پێکەوە بنووسرێن یان نەهێڵێت بزوێنێک بکەوێتە سەرەتای وشەوە. ئەگینا پێویست نییە بەکار بهێنرێت. کورد هەر لە کۆنەوە تا بۆی کرابێت هەمزەی تەنیا لە کاتی پێویستدا بەکار هێناوە، ئەگینا قرتاندوویەتی، بۆ نموونە لە کۆنەوە…
بەرامبەر یان بەرانبەر؟ لە زمانەوانیدا بەشێکی تایبەت هەیە بە ناوی مۆرفۆلۆژی کە بەشێکی ئەو زانستە لە کەرەسە لکێنەرەکان و پێشگر، پاشگر و هتد دەکۆڵێتەوە. ناوبەند “interfix” کەرەسەیەکی لکێنەرە کە دەتوانێ دوو مۆرفێم پێکەوە بلکێنێ و وشەیەکی نوێ ساز بکات. چەند ناوبەندێکی کوردی بریتین لە: ١. (بە): گوڵ بە دەم = گوڵبەدەم ٢. (ەو): شار ەو شار…
ئامادەکردن: دیاکۆ هاشمی بڵاو کردنەوە 2005-03-20 ڕۆژژمێر و ساڵی کوردی و نەورۆز پێشەکی هه‌ر وڵاتێک به‌گوێره‌ی ڕۆژژمێر (تقویم)ێ کاروباری خۆی به‌ڕێوه ده‌با و، ساتی قه‌ومانی ڕووداوێکیش بووه به ده‌ستپێکی ڕۆژژمێره‌که‌ی. زۆربه‌ی وڵاتان به‌گوێره‌ی “ساڵی زایینی” هه‌ڵسوکه‌وت ده‌که‌ن؛ هه‌ندێ وڵاتیش وه‌کوو چین، ئه‌فغانستان، ئێران و هتد پێڕه‌وی ساڵی ترن. دانیشتوانی هه‌ر پارچه‌یه‌ک له کوردستانیش چونکوو وڵات و ده‌سه‌ڵاتی…
ئامادەکردنی: دیاکۆ هاشمی بڵاوکردنەوە/ نووژەنکردنەوە: 2016-03-18 بگۆڕی ڕۆژژمێری کوردی kurdish calender converter بۆ ئەوەی بە یارمەتیی پرۆگرامێک ڕێکەوتە جۆربەجۆرەکان بگۆڕیت بۆ ڕێکەوتی کوردی یان بەپێچەوانەوە، دەتوانیت پرۆگرامی (بگۆڕی ڕۆژژمێری کوردی kurdish calender converter) دابگریتە ناو کۆمپیوتەرەکەتەوە و پاش (دامەزراندن install) بەکاری بهێنیت. بەستەری داگرتن: (بگۆڕی ڕۆژژمێری کوردی kurdish calender converter) پرۆگرامداڕێژ: ڕەسووڵ ساڵح ڕاوێژکار: دیاکۆ هاشمی وێنەیەک…
ئامادەکردن: دیاکۆ هاشمی نه‌ورۆز و ساڵی نوێ نه‌ورۆز نەورۆز جه‌ژنێکی کۆن و دێرینه که له‌لایه‌ن کورده‌وه هه‌ر له کۆنه‌وه جه‌ژنی گیراوه. یونسکۆ له (٢٠٠٩/٠٩/٣٠) نه‌ورۆزی وه‌کوو “میراتی هه‌ستپێنه‌کراوی جیهانی” تۆمار کرد. لە ڕێکەوتی (٢٠١٠/٢/٢١)، “ئه‌نجومه‌نی گشتیی نه‌ته‌وه یه‌کگرتووه‌کان” ڕۆژی ٢١ی مارسی به “ڕۆژی جیهانیی جه‌ژنی نه‌ورۆز” به فه‌رمی ناساند و له ڕۆژژمێره‌که‌ی خۆیدا…