بۆچی دەبێت واز لە بەکارهێنانی نیومەودا بهێنین؟ زمانی کوردی، وەک هەر زمانێکی زیندووی تر، لەگەڵ پێشکەوتنە تەکنەلۆژییەکاندا گەشە دەکات و ڕووبەڕووی هەندێک ئاڵنگاریی نوێ دەبێتەوە. یەکێک لەو بابەتانەی کە لەم ساڵانەی دواییدا مشتومڕی لەسەر بووە، بەکارهێنانی نووسە (character)ی تایبەتی “نیومەودا” یان “نیوبۆشایی”یە (کە لە بواری تەکنیکیدا بە Zero Width Non-Joiner یان U+200C ناسراوە)….
نووسەر: Diyako
نەمردم من ئەگەر ئەم جارە بێ تۆ نەچم شەرت بێت هەتا ئەم خوارە بێ تۆ
کاریگەریی سیاسەتی پەروەردە لەسەر پاراستن یان تواندنەوەی زمانی کوردی لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان دیاکۆ هاشمی پێشەکی: زمانی دایک، نەک هەر ئامرازێکی پەیوەندی و گەیاندنە، بەڵکوو هەڵگری کولتوور، مێژوو، ناسنامە و شێوازی بیرکردنەوەی هەر نەتەوەیەکە. مافی خوێندن بە زمانی دایک یەکێکە لە مافە سەرەتایی و بنەڕەتییەکانی مرۆڤ، کە لەلایەن ڕێکخراوە نێودەوڵەتییەکانی وەک یوونێسکۆوە جەختی لەسەر کراوەتەوە. خوێندن…
دیاکۆ هاشمی ٢٠ نموونەی “بێـ” وەک پێشگر و “بەبێ، بێ” وەک وشەی سەربەخۆ کێشەی (بێ) یان (به‌بێ) لێره‌دا ده‌مانه‌وێ به‌راوردکارییه‌ک له‌گه‌ڵ زمانه ئه‌ورووپییه‌کاندا بکه‌ین، بۆ ئه‌و مه‌به‌سته باشتره به نموونه‌یه‌ک ده‌ست پێ بکه‌ین: جیاوازیی (بێکار) له‌گه‌ڵ (بێ کار) له چیدایه؟ لکاندن یان نه‌لکاندنی (بێ) به وشه‌که‌ی پاشی خۆیه‌وه به‌ته‌واوی واتای وشه‌که ده‌گۆڕێ: ئه‌و پیاوه دوو…
ئەگەر قەیران یان شەڕ هات Om krisen eller kriget kommer وڵاتی سوید نامیلکەیەکی بە سویدی و هەندێک زمان بڵاو کردووەتەوە لەژێر ناونیشانی: ئەگەر قەیران یان شەڕ هات Om krisen eller kriget kommer بەداخەوە زمانی کوردییان تێدا نییە. منیش هاتم نامیلکە سویدییەکەم دایە وەرگێڕانی گووگڵ و وەری گێڕایەوە سەر زمانی کوردی. بێگومان باشترین وەرگێڕان نییە و…
٥٠ نموونەی “پێ”، “تێ”، “لێ” “پێ”، “تێ”، “لێ” لە زمانی کوردیدا زۆر تایبەتمەندە و دەکرێت بڵێین کە لانی کەم دوو ئەرکی گرنگیان هەیە: وەک پێشگر: دەلکێنە سەرەتای چاوگەوە و وشەی داڕێژراو دروست دەکەن: پێوتن، تێخستن، لێوەشاندن *** وەک وشەی سەربەخۆ: کاتێک لە جیاتیی پێشبەند و جێناوێک بێن: وەک پێشبەند و جێناو، وەک دوو وشەی…
وشەسازی لەناو گوێچکەدا بەپێی ڕێبازی ئاوەڵواتا (خوازە) یەکێک لە ڕێبازەکانی ڕۆنانی وشە کە زمانی پێ دەوڵەمەند دەکرێت شێوازی خوازەکی/ئاوەڵواتا (مجاز، استعاره = metaphor)ـە. وشەیەکی کۆنی زمانێک دەهێنن، ئەگەر تۆزقاڵێک پێوەندیی لەگەڵ مەبەستێکی نوێدا هەبێت بۆ ئەم چەمکە نوێیە بەکاری دەهێنن. لەناو گوێچکەی مرۆڤدا هەندێک بەش هەن کە شێوەیان لە ئامێرەکانی ناو کارگەی ئاسنگەری و کەرەستەی…
گرنگیی ئامرازی دانەپاڵی “ی” لە زمانی کوردیدا ئامرازی دانەپاڵی “ی” ڕۆڵێکی بنەڕەتی لە دروستکردنی واتا و پێکهاتەی ڕێزمانیی دروست لە زمانی کوردیدا دەگێڕێت. ئەم ئامرازە نەک تەنها پەیوەندیی نێوان وشەکان دیاری دەکات، بەڵکوو بۆ ڕوونکردنەوەی مەبەستی نووسەر و خۆپاراستن لە لێکدانەوەی هەڵە زۆر پێویستە. لە زمانی پێوەر و ئەدەبیدا، بەکارهێنانی دروستی ئەم ئامرازە نیشانەی پابەندبوونە…
ئایا زمانی کوردی لە باشوور تێک دراوە؟ جاروبار لێرە و لەوێ دەبیستین کە کورد لە باشوور زمانی کوردیی تێک داوە. با هەڵوێستەیەک لەو بارەیەوە بکەین و بزانین تا چ ڕادەیەک ئەم قسەیە وایە یان نە. زمان بەردەوام لە گۆڕاندایە، لە کۆمەڵگەیەکدا کە زمان ڕێپێنەدراو بێت و خەڵک بەگشتی بە زمانی باڵادەست قسە بکەن، هەموو گەشەسەندنێکی…
زانستی فەرهەنگنووسی ئەو زانستەی کە لە فەرهەنگنووسی دەکۆڵێتەوە پێی دەوترێت “لێکسیکۆگرافی” (Lexicography). با پێکەوە ئاوڕێک لەو زانستە بدەینەوە: پێناسە: لێکسیکۆگرافی زانستی نووسین، ئامادەکردن و شیکردنەوەی فەرهەنگەکانە. ئیتیمۆلۆژی: وشەکە لە زمانی یۆنانییەوە هاتووە، لە “lexiko-” (پەیوەست بە وشەکان) و “-graphia” (نووسین). بوارەکانی لێکۆڵینەوە: – شێوازەکانی کۆکردنەوەی وشە – ڕێکخستن و پۆلێنکردنی زانیارییەکان –…