زانستی فەرهەنگنووسی

 

ئەو زانستەی کە لە فەرهەنگنووسی دەکۆڵێتەوە پێی دەوترێت “لێکسیکۆگرافی” (Lexicography). با پێکەوە ئاوڕێک لەو زانستە بدەینەوە:

1. پێناسە:

لێکسیکۆگرافی زانستی نووسین، ئامادەکردن و شیکردنەوەی فەرهەنگەکانە.

2. ئیتیمۆلۆژی:

وشەکە لە زمانی یۆنانییەوە هاتووە، لە “lexiko-” (پەیوەست بە وشەکان) و “-graphia” (نووسین).

3. بوارەکانی لێکۆڵینەوە:

   – شێوازەکانی کۆکردنەوەی وشە

   – ڕێکخستن و پۆلێنکردنی زانیارییەکان

   – پێناسەکردنی وشەکان

   – دیزاین و پێکهاتەی فەرهەنگ

4. پەیوەندی لەگەڵ زانستەکانی تر:

   – زمانناسی (Linguistics)

   – زانستی وشە (Lexicology)

   – دەنگناسی (Phonetics)

   – واتاناسی (Semantics)

5. جۆرەکانی لێکسیکۆگرافی:

   – تیۆری: لێکۆڵینەوە لە بنەما تیۆرییەکانی فەرهەنگنووسی

   – پراکتیکی: ئامادەکردن و نووسینی فەرهەنگ بە کردەوە

6. گرنگی:

   – پاراستنی زمان

   – یارمەتیدانی فێربوون و فێرکردنی زمان

   – بەڵگەنامەکردنی گۆڕانکارییەکانی زمان بە درێژاییی کات

7. ئامرازەکان:

   – پرۆگرامی کۆمپیوتەری تایبەت

   – بنکەدراوە (داتابەیس)ی وشەکان

   – ئامرازەکانی شیکردنەوەی دەق

8. ئاستەنگەکان:

   – گۆڕانی بەردەوامی زمان

   – جیاوازی لەنێوان شێوەزارەکان

   – چۆنیەتیی پێناسەکردنی وشە ئاڵۆزەکان

لێکسیکۆگرافی زانستێکی گرنگە بۆ پەرەپێدان و پاراستنی زمان. لە سەردەمی ئێستادا، بە هۆی پێشکەوتنی تەکنۆلۆژیا، ئەم بوارە گەشەیەکی بەرچاوی بەخۆیەوە بینیوە و لە بەرهەمهێنانی فەرهەنگی ئەلیکترۆنی و سەرهێڵ، ڕۆڵێکی گرنگی هەیە.